Είναι γεγονός ότι ο διάλογος έχει ανοίξει μια σημαντική συζήτηση γύρω από τα χαρακτηριστικά και την φυσιογνωμία της Λαϊκής Αντίστασης-ΑΑΣ, άμεση συνάρτηση του πώς προχωράμε. Θα ήθελα να καταπιαστώ στην συζήτηση με επίκεντρο την αντικαπιταλιστική κατεύθυνση που πρέπει να 'χει το εγχείρημα.
Για να τα βάλουμε όμως σε μια σειρά. Απέναντι στην προσπάθεια ανάδειξης και αυτής της πλευράς της πάλης (της αντικαπιταλιστικής) υπάρχει μια αντίδραση από την μεριά των συν. του Μ-Λ ΚΚΕ. Μια τοποθέτηση που λέει ότι αυτό το νέο(;) που θέλει να «εισάγει» το ΚΚΕ(μ-λ) στην φυσιογνωμία της ΛΑ-ΑΑΣ, είναι για να την κάνει περισσότερο αρεστή στο λεγόμενο «αντικαπιταλιστικό ρεύμα» (ΑΝΤΑΡΣΥΑ, ΛΑΕ) στα πλαίσια της γραμμής του για την κοινή δράση, ότι παραπέμπει σε τροτσκιστικές αναλύσεις και πολιτικές. Μάλιστα φτάνει σε σημείο να παρακάμπτει τελείως τον αντικαπιταλισμό, να τον θέτει σε αντιπαράθεση με τον αντιιμπεριαλισμό ή ακόμα να θεωρεί ότι ο δεύτερος απορροφά ή εμπεριέχει τον πρώτο.
Αξίζει απ' ότι φαίνεται λοιπόν να «ξαναθυμηθούμε» κάποια πράγματα. Είναι γενικά σωστή η κριτική που λέει ότι αυτές οι δυνάμεις (ΚΚΕ, ΑΝΤΑΡΣΥΑ κτλ) δεν αναγνωρίζουν (μάλλον καλύτερα ξορκίζουν) την αναγκαιότητα του αγώνα ενάντια στην εξάρτηση. Είναι σωστό το συμπέρασμα ότι έτσι υπονομεύουν την συγκρότηση της λαϊκής πάλης σε αντιιμπεριαλιστική κατεύθυνση.
Αυτή όμως είναι η μισή αλήθεια. Γιατί δηλαδή, οι δυνάμεις αυτές στέκονται σωστά ως προς την πάλη ενάντια στην καπιταλιστική βαρβαρότητα; Μα όλο το λεγόμενο αντικαπιταλιστικό πρόγραμμα, όπως και οι θέσεις και η προτάσεις του ΚΚΕ δεν διέπονται από αυταπάτες για τον ρόλο και τον χαρακτήρα του κράτους; Δεν δημιουργούν σύγχυση για τις δυνατότητες που μπορεί να παίξει η γνώση και η τεχνολογία στο σήμερα; Δεν αποδέχονται την λογική της κοστολόγησης, της προσαρμογής των αιτημάτων του κινήματος και του λαού στους δείκτες ανάπτυξης της χώρας; Και τι είναι τα αιτήματα για Διαγραφή του χρέους (για να βρεθούν λεφτά για τους μισθούς και τις συντάξεις), κατώτατος μισθός 751 (έξοχα!), να γυρίσουν τα κλεμμένα από τα αποθεματικά (για να μπορούμε να χουμε συντάξεις) κ.τ.λ.; Όλα αυτά είναι αντικαπιταλιστικά αιτήματα; Ή είναι αιτήματα διαχείρισης του συστήματος της εκμετάλλευσης; Ωραία, θα πει ένας σύντροφος, μα συμφωνούμε σε αυτά. Μάλιστα…
Αυτή η κριτική όμως δεν σημαίνει ότι από μεριάς μας οδηγούμαστε να ξορκίζουμε την ανάγκη ύπαρξης αντικαπιταλιστικής κατεύθυνσης. Πόσο δε μάλλον να μπαίνει κάπως αντιπαραθετικά με την αντιιμπεριαλιστική πάλη. Κινδυνεύουμε να χάσουμε την μισή πραγματικότητα αν δεν περιγράψουμε πώς η αστική τάξη στην χώρα μας παράλληλα με το βάθεμα της ιμπεριαλιστικής εξάρτησης και τον υποβιβασμό της, τρίβει τα χέρια της με τις κατακτήσεις και τα εργατικά δικαιώματα που παίρνονται πίσω. Ότι με αυτόν τον τρόπο βαθαίνει από την μεριά της την κυριαρχία της πάνω στον λαό και την εργατική τάξη. Δεν μπορούμε να παραγνωρίζουμε λοιπόν ότι βασικό πεδίο συγκρότησης της εργατικής τάξης βρίσκεται και στην αντιπαράθεσή της με την εργοδοσία και το κεφάλαιο. Όσο λάθος κάνουν λοιπόν αυτές οι δυνάμεις που θεωρούν ότι δεν υπάρχει ιμπεριαλισμός και εξάρτηση, τόσο λάθος να είναι να θεωρείς ότι ο αντιιμπεριαλισμός τα υπερκαλύπτει όλα αυτά.
Στην χώρα μας εκφράζονται και οι δύο αντιθέσεις: η βασική -ανάμεσα στο κεφάλαιο και την εργατική τάξη- και η κύρια -ανάμεσα στον ιμπεριαλισμό και τον λαό- και αυτό γιατί πρόκειται για μια χώρα καπιταλιστική μεν εξαρτημένη από τον ιμπεριαλισμό δε. Δεν μιλάμε για ένα προτεκτοράτο. Δεν μπορούμε λοιπόν να κλείσουμε τα μάτια στην μισή πραγματικότητα. Δεν μπορούμε επίσης, με κανένα κόλπο να εξαφανίσουμε την μια ή την άλλη αντίθεση για να ξεπεράσουμε αυτήν την πραγματικότητα. Και οι δυο αντιθέσεις εκφράζονται και παράγουν δεδομένα και χαρακτηριστικά στην χώρα μας. Είναι λοιπόν εξαρχής φάουλ το συμπέρασμα ότι ο αντικαπιταλισμός είναι «δανεικό σχήμα» από τον ρεφορμισμό.
Και είναι σίγουρο επίσης ότι η ανάγκη για να εκφραστεί και η αντικαπιταλιστική κατεύθυνση στο κίνημα δεν προκύπτει από κανένα κρυφό σχέδιο για κοινή δράση. Την άποψή μας για το πώς αντιλαμβανόμαστε την κοινή δράση την έχουμε «καταθέσει» και δεν θα επεκταθώ. Η ανάγκη για μια (ας μου επιτραπεί ο αδόκιμος όρος) πραγματικά αντικαπιταλιστική κατεύθυνση προκύπτει πρώτα και κύρια από την ίδια την κατάσταση που βιώνει ο λαός μας. Από την ανάγκη των εργαζομένων να συγκροτήσουν την πάλη τους κόντρα και ενάντια στις απόψεις που θέλουν να βάλουν τις ανάγκες τους στο ζύγι των αντοχών της οικονομίας της χώρας. Άρα στην συγκρότηση του λαού και της νεολαίας πάνω στην λογική του δικαιώματος. Από την ανάγκη ξεκαθαρίσματος του ταξικού χαρακτήρα του κράτους, σαν το όργανο κυριαρχίας της αστικής τάξης πάνω στους υπόλοιπους. Άρα, στα πλαίσια αυτά, στην κατανόηση του ρόλου των δικαστηρίων και της δικαιοσύνης που τόσοι αγώνες εργαζομένων στρέφονται όταν τα πράγματα ζορίσουν. Μέχρι και στην ανάγκη να δοθεί -σε πολιτικό αλλά και κοινωνικό επίπεδο- το χρώμα της εργατικής τάξης στους αγώνες που θα ξεσπάσουν κόντρα στην μικροαστική κυριαρχία και το συνδιαχειριστικό «εδώ και τώρα».
Η υποχώρηση του κινήματος είναι τεράστια και έχει βάθος δεκαετιών. Γι' αυτό καλούμαστε απ’ την «αρχή», να κριτικάρουμε ξανά το καπιταλισμό - ιμπεριαλισμό. Να αναδείξουμε τα πραγματικά του χαρακτηριστικά. Η αντικαπιταλιστική κατεύθυνση λοιπόν έχει και την δική της ιδιαίτερη (και σημαντική) χροιά στα πράγματα γι' αυτό θα πρέπει να διέπει και το εγχείρημά μας.
Δεν νομίζω ότι το πρόβλημα είναι ότι μας διέπει μια μονοκαλλιέργεια αντιιμπεριαλισμού. Άλλωστε είναι κοινή παραδοχή ότι υπήρχαν αρκετά «καυτά» αντιιμπεριαλιστικά θέματα, όπου πράγματι υπήρχε μια «αφωνία». Θεωρώ όμως ότι μέσα από τον διάλογο αλλά και μέσα από το 2ήμερο πανελλαδικό σώμα πρέπει να βγούμε με κατεύθυνση καλύτερης υπηρέτησης της υπόθεσης της λαϊκής πάλης. Η ανάδειξη λοιπόν και της αντικαπιταλιστικής κατεύθυνσης μπορεί να συμβάλλει σε αυτή την υπόθεση.
Χαρτζουλάκης Δημήτρης